Ndërsa anëtarët e aleancës mbërrijnë në samitin e Hagës, Sekretari i Përgjithshëm thotë se Moska është e aftë të nisë sulm brenda tre deri në pesë vjetësh
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, shprehet se nuk ka qenë e vështirë që anëtarët e aleancës të bindeshin për të rritur shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së për shkak të kërcënimit në rritje nga Rusia, teksa theksoi se Trump është absolutisht i përkushtuar për të mbështetur aleancën.
Në një intervistë për The Guardian, në prag të samitit të aleancës perëndimore, Rutte theksoi se të gjitha 32 vendet anëtare janë dakord për rritjen e shpenzimeve, pasi “ka shumë gjëra në lojë” pas pushtimit të Ukrainës nga Moska .
Sipas marrëveshjes së planifikuar, anëtarët e NATO-s do të angazhoheshin për të rritur shpenzimet e mbrojtjes në 3.5% të PBB-së, me një shtesë prej 1.5% të ndarë për investime më të gjera në lidhje me sigurinë, duke përfshirë sigurinë kibernetike dhe inteligjencën.
“Situata e sigurisë ka ndryshuar kaq shumë dhe njerëzit e dinë se kur vjen thirrja [në rast të një sulmi ndaj një anëtari të NATO-s] … atëherë duhet të përmbushësh atë që ke premtuar. Duhet të jesh i përgatitur”, u shpreh Rutte.
Është një moment kritik për aleancën, me luftën në Ukrainë tani në vitin e katërt pas pushtimit të Rusisë në vitin 2022, dhe rrezikun e një konflikti të përkeqësuar në Lindjen e Mesme pavarësisht deklaratës së Donald Trump për një armëpushim midis Iranit dhe Izraelit.
Duke folur në qytetin e tij të lindjes, në Hagë, Rutte, ish-kryeministri holandez, e përshkroi Rusinë si “kërcënimin më të rëndësishëm dhe të drejtpërdrejtë” për NATO-n, duke paralajmëruar se Moska mund të jetë e aftë të nisë një sulm ndaj anëtarëve të aleancës brenda tre deri në pesë vjetësh.
“Është e qartë se ata [Rusia] duan të zgjerojnë territorin e tyre . Për disa vite tani, ata janë duke u rindërtuar me shpejtësi”, tha Rutte.
Rutte tha se Rusia “po prodhonte tashmë katër herë më shumë municione” sesa e gjithë aleanca e NATO-s, pavarësisht se ekonomia e saj vlen vetëm 2 trilionë dollarë, krahasuar me 50 trilionë dollarët e NATO-s. Trump dhe SHBA-të janë ankuar vazhdimisht se aleatët evropianë mbështeten shumë te ushtaria amerikane.
Që nga fillimi i emërimit të tij në vitin 2024, Rutte u ngarkua me detyrën e menaxhimit të marrëdhënies shpesh të tensionuar të NATO-s me presidentin e SHBA-së, i cili herë pas here ka vënë në pikëpyetje vetë ekzistencën e aleancës.
Rutte, i cili ka kultivuar me kujdes marrëdhënie pozitive me Trump, këmbënguli se udhëheqësi amerikan mbetet i përkushtuar ndaj NATO-s.
“U them evropianëve, ju lutem të shqetësoheni pak më pak dhe të përqendroheni në atë që mund të bëni, të shpenzoni më shumë, të vini në lëvizje industrinë tuaj, sepse ata [SHBA-të] janë të përkushtuar, por gjithashtu presin që ne të shpenzojmë më shumë”, tha ai.
Trump pritet të udhëtojë për në Hagë të martën, megjithëse nuk dihet nëse zhvillimet në Lindjen e Mesme do të ndikojnë në axhendën e tij.Rutte u shpreh mbështetës ndaj sulmeve amerikane mbi objektivat bërthamore iraniane, duke i cilësuar ato si “veprime vendimtare” që kanë hapur rrugën për dialog diplomatik.
“Ishte NATO që vazhdimisht thoshte se Irani nuk duhet të ketë aftësi bërthamore”, tha ai, duke shtuar se reagimi i aleancës do të ishte “shkatërrues” nëse Irani do të vendoste të sulmonte territorin e bllokut si kundërpërgjigje.
Ndërsa afrohej samiti, tensionet midis disa anëtarëve të NATO-s janë shfaqur kur Spanja sinjalizoi se nuk do t’i bashkohej objektivit të ri të aleancës që secili vend të shpenzojë 5% të PBB-së për mbrojtje, duke e quajtur qëllimin “të paarsyeshëm”.
Spanja mbetet shumë prapa vendeve të tjera perëndimore duke i kushtuar vetëm rreth 1.3% të PBB-së së saj shpenzimeve të mbrojtjes, megjithëse tha se nuk do të prishte një marrëveshje mbi objektivin e shpenzimeve. Tha se mund të përmbushte kontributin e saj në planin ushtarak të NATO-s duke shpenzuar vetëm 2.1%.
Trump më pas sulmoi kryeministrin spanjoll, Pedro Sánchez, dhe qeverinë e tij, duke thënë: “NATO do të duhet të merret me Spanjën, pasi Spanja ka qenë një paguese shumë e ulët.”
