Çdo vit më 16 tetor, kremtimi i Ditës Botërore të Ushqimit udhëhiqet nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO). Është një ditë për të reflektuar se çfarë mund të bëjmë, kolektivisht, për t’i dhënë fund urisë. Është një ditë që të nxit të punojmë për 3.1 miliardë njerëz në mbarë botën që nuk mund të përballojnë një dietë të shëndetshme dhe 828 milionë njerëz që shkojnë në shtrat të uritur çdo ditë. Është një ditë për të vendosur se çfarë mund të bëhet për t’i dhënë fund urisë dhe kequshqyerjes që po çon në humbje jete, dhe duke vënë në rrezik një të ardhme të shëndetshme për fëmijët tanë – globalisht, si dhe në Evropë dhe Azinë Qendrore.
Megjithëse kemi bërë përparim drejt ndërtimit të një bote më të mirë, progresi është ngadalësuar kohët e fundit. Bota është përballur me shumë kriza globale në dy vitet e fundit, të cilat rezultuan me shumë njerëz të mbetur pas. Pandemia e COVID-19, ngjarjet ekstreme të motit që pengojnë prodhimin e ushqimit, rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë dhe konfliktet kanë prekur edhe rajonin tonë. Uria dhe kequshqyerja po rriten dhe më shumë njerëz po bien në varfëri. Është koha, tani më shumë se kurrë, që ne të punojmë së bashku për të ndërtuar një epokë të re shprese, për të gjithë, kudo.
Ne duhet të ndërmarrim veprime për të siguruar që të gjithë të kenë akses në ushqim të sigurt, të përballueshëm dhe me vlera ushqyese në çdo kohë. Por ne duhet të veprojmë së bashku. Ndryshimi i qëndrueshëm mund të vijë vetëm nga veprimi kolektiv i bashkërenduar dhe i vendosur. Një ndryshim i rëndësishëm dhe i përhapur që po udhëheq FAO është ai i i transformimit të sistemeve ushqimore dhe lehtësimit të aksesit dhe integrimit në treg. Kjo iniciativë do të nxisë transformimin e sistemeve ushqimore që të jenë më efikase, më gjithëpërfshirëse, më elastike dhe më të qëndrueshme, për prodhim më të mirë, ushqim më të mirë, një mjedis më të mirë dhe një jetë më të mirë për të gjithë. Sistemet tona agroushqimore kanë potencial të madh për një të ardhme më të barabartë dhe më të begatë, pasi ato janë të ndërlidhura me shumë fusha të jetës dhe ekonomisë sonë – duke përmendur disa, nga bujqësia te burimet natyrore, te energjia, te shëndeti.
Në Evropë dhe Azinë Qendrore, zhvillimi i qëndrueshëm i sistemeve agroushqimore ndikohet nga tranzicionet socio-politike që po ndodhin. Në rajon, FAO po mbështet zhvillimin e politikave tregtare kombëtare dhe rajonale për të krijuar sisteme më të qëndrueshme agroushqimore.
Por për të arritur këtë qëllim ne duhet të veprojmë si një shoqëri globale. Ne duhet të mbështesim vendet në rrezik të urisë, kequshqyerjes dhe urisë, duke i ndihmuar ata të transformojnë sistemet agroushqimore, duke financuar thirrjet humanitare dhe duke rritur rezistencën. Prioritet më i madh duhet t’i jepet rritjes së prodhimit vendas të ushqimit me vlera ushqyese, ruajtjes së burimeve natyrore dhe vlerësimit të traditave locale, tokës dhe agroekosistemeve të rëndësishme kulturore të mbajtura nga fermerët tradicionalisht.
Së bashku, ne duhet të fuqizojmë më të rrezikuarit, përfshirë prodhuesit e vegjël, duke investuar në sistemet agroushqimore. Kjo do të thotë gjetja e mënyrave për të ofruar akses të përmirësuar në trajnime, stimuj, shkencë, të dhëna, teknologji dhe inovacion, duke i vendosur pronarët e vegjël në
qendër të këtij transformimi. Inovacioni dhe dixhitalizimi i bujqësisë mund të përshpejtojë arritjen e një jetese më të mirë për fermerët e vegjël, duke u dhënë atyre akses në informacione të rëndësishme lokale, të tilla si moti, kushtet e tokës, ujitja, rikuperimi me sigurim pas ngjarjeve të tilla si përmbytjet, çmimet e tregut lokal për të mbjellat dhe kontrolli i dëmtuesve. Në Evropë dhe Azinë Qendrore nën iniciativën rajonale për të fuqizuar pronarët e vegjël, fermat familjare dhe të rinjtë, FAO po mbështet zhvillimin e komuniteteve rurale për tu aftësuar në mënyrë dixhitale. Qëllimi është të ndihmohen pronarët e vegjël të fitojnë diversifikimin e të ardhurave duke mundësuar punësim brenda dhe jashtë fermës dhe mundësi biznesi për sot dhe të ardhmen.
Punësimi i denjë është thelbësor për dinjitetin njerëzor. Ne kemi nevojë për punësim dhe shërbime të denjë rurale, duke nxitur barazinë gjinore dhe duke mbështetur komunitetet rurale. Në të njëjtën kohë, qeveritë duhet të ofrojnë programe të mbrojtjes sociale në kohë dhe të synuara mirë që mbrojne kategoritë vulnerabël.
Le të jetë kjo Ditë Botërore e Ushqimit një kujtesë për nevojën për të përshpejtuar këto përpjekje dhe për të luftuar për një të ardhme ku askush nuk do të mbetet pas dhe ku të gjithë të kenë akses në ushqim të shëndetshëm dhe të përballueshëm.
nga Vladimir Olegovich Rakhmanin
