Bashkimi Evropian ra dakord të mërkurën të ndërpresë gradualisht importet e gazit natyror rus deri në fund të vitit 2027, si pjesë e një përpjekjeje për t’i dhënë fund varësisë dhjetëvjeçare të bllokut nga energjia ruse.
Përfaqësuesit e qeverive të BE-së dhe Parlamenti Evropian arritën një marrëveshje në orët e para të së mërkurës mbi propozimet e paraqitura nga Komisioni Evropian në qershor për t’i dhënë fund dërgesave nga ish-furnizuesi kryesor i gazit të BE-së pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022.
Sipas marrëveshjes, BE-ja do të ndalojë përgjithmonë importin e gazit rus dhe do të shkojë drejt një heqjeje graduale të naftës ruse. Importet e gazit natyror të lëngshëm (LNG) do të hiqen gradualisht deri në fund të vitit 2026 dhe gazi i tubacioneve deri në fund të shtatorit 2027.
“Sot, po i ndalojmë këto importe përgjithmonë”, tha në një deklaratë Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Evropian, krahut ekzekutiv të BE-së. “Duke shteruar “arsenalin” e Putinit, ne qëndrojmë në solidaritet me Ukrainën dhe i drejtojmë sytë nga partneritete dhe mundësi të reja energjetike për sektorin.”
Për kontratat afatshkurtra të lidhura para 17 qershorit të këtij viti, ndalimi do të zbatohet nga 25 prilli 2026 për LNG-në dhe nga 17 qershori 2026 për gazin e tubacioneve.
Për kontratat afatgjata të lidhura para 17 qershorit, datat e fundit do të jenë fillimi i vitit 2027 dhe fillimi i tetorit 2026, me një zgjatje të mundshme prej një muaji për anëtarët e BE-së që përballen me vështirësi në arritjen e niveleve të kërkuara të magazinimit.
Që nga tetori, Rusia përbënte 12% të importeve të gazit të BE-së, nga 45% para pushtimit të Ukrainës në vitin 2022, me Hungarinë, Francën dhe Belgjikën midis vendeve që ende marrin furnizime.
Komisioni Evropian është gjithashtu i angazhuar për të hequr gradualisht importet e mbetura të naftës nga Rusia deri në fund të vitit 2027, me një propozim legjislativ që do të paraqitet në fillim të vitit të ardhshëm.
Sipas marrëveshjes së së mërkurës, anëtarët e BE-së do të paraqesin “plane diversifikimi kombëtar” në lidhje me furnizimet me naftë dhe gaz në komision deri më 1 mars dhe do të duhet të njoftojnë ekzekutivin e BE-së nëse kanë kontrata furnizimi me gaz rus apo ndalime kombëtare në fuqi.
